فوبي حشرات: ترسي بزرگ از موجوداتي كوچك
مسلما همه ما تا حدودي از مواجهه با حشراتي مانند سوسك حمام يا عنكبوت احساس انزجار و چندش داشتيم.
ترس از حشرات در صورتي كه شديد، غيرمنطقي و محسوس باشد، فوبي حشرات نام مي گيرد.
ويژگي هاي افراد مبتلا به فوبي حشرات
ملاك شدت
شدت ترس در افراد مبتلا به فوبي حشرات افراطي است.
علاوه بر اين چنين ترسي در مقابل تهديد يا خطر پيش رو تناسب منطقي و فرهنگي ندارد.
ملاك مدت
افراد مبتلا به فوبي حشرات به صورت مزمن و طولاني، حداقل به مدت ۶ ماه از ترس و اضطراب رنج مي برند.
ملاك خودآگاهي
افرادي كه با فوبي حشرات دست و پنجه نرم مي كنند، خود از غير معقول بون شدت ترسشان در مقابل يك موجود كوچك و بي آزار آگاهند.
با اين همه قادر به كنترل ترس و اضطراب خويش نيستند.ترس از حشرات
اضطراب هنگام مواجهه
افزايش ضربان قلب و فشار خون، لرزش اندام، احساس درد در قفسه سينه و تنگي نفس از جمله نشانه هايي است كه فرد مبتلا به فوبي حشرات هنگام مواجهه با موضوع فوبيك تجربه مي كند.
اجتناب از موضوع فوبيك
فرد مبتلا به فوبي حشرات، همواره تلاش مي كند تا خود را از مواجهه با موضوع ترس خود يعني حشرات، در امان نگه دارد.
براي اين منظور، او ممكن است دردسرهاي زيادي را به جان بخرد.
اختلال در عملكرد
مبتلايان به اختلال فوبي حشرات به دليل ترس شديد و محسوس شان نسبت به حشرات، در زمينه هاي مختلف زندگي از جمع كار، تحصيل يا روابط دچار ناتواني و اختلال در عملكرد مي شوند.
علت بروز فوبي حشرات چيست؟
اختلال فوبي حشرات به طور كلي هم شامل افرادي مي شود كه از تاريخ شروع فوبي خود آگاهند و هم افرادي را در بر مي گيرد كه نسبت به علت فوبي خود بي خبرند.
عده اي ممكن است به يك خاطره تلخ يا ترسناك از مواجهه ناگهاني با حشرات به عنوان شروع اين اختلال ياد كنند و ديگران خود را اين گونه توصيف كنند: “نمي دونم واقعا علت ترس شديدم از سوسك چيه ولي اينو مي دونم كه از وقتي كه خودم شناختم با اين مشكل درگير بودم”
ديدگاه هاي مختلف روانشناسي به بررسي ريشه و علت فوبي حشرات پرداخته اند.
از جمله دلايل مطرح شده مي توان به موارد زير اشاره نمود.
ديدگاه روان كاوي
طبق ديدگاه روان كاوي كه فرويد سردمدار آن بود، فوبيا در واقع نوعي دفاع نمادين در مقابل اضطراب و تمايلاتي است كه سركوب شده و اجازه بروز ندارد.
در واقع فرويد معتقد بود كه وظيفه ي فوبي اين است كه فرد در مقابل رويارويي مستقيم با مشكلات واقعي اش اجتناب كند.
به عنوان مثال روان كاوران فوبي شديدي كه يك پسربچه نسبت به اسب تجربه مي كرد را نوعي ترس نمادين نسبت به پدر پرخاشگرش تفسير مي كردند.
ديدگاه شرطي سازي
بر اين اساس ريشه فوبيا به يك تجربه تلخ و ترسناك بر مي گردد كه همواره با ديدن همان محرك و با تداعي احساسات، فرد دستخوش ترس و اضطرابي مي شود كه در گذشته تجربه كرده.
نظريه تكامل
ما معمولا نسبت به حشراتي مانند عنكبوت دچار فوبي مي شويم تا يك پروانه يا كفش دوزك زيبا.
بر اساس ديدگاه تكامل گرايي انسان داراي يك استعداد و آمادگي ذاتي براي ترس و اجتناب از به موضوعاتي است كه براي اجدادمان نيز خطرناك بوده.