نظريه سيستم ها، كه همچنين به صورت علم سيستم ها شناخته مي شود، يك مطالعه چند رشته اي از سيستم ها مي باشد كه براي بررسي پديده ها از يك رهيافت كلي استفاده مي كند.
سيستم ها، كه مي توانند طبيعي، دست ساز و زنده يا غير زنده باشند، در جنبه هاي مختلفي از زندگي افراد وجود دارند.
افرادي كه با تفكر سيستمي يا ديدگاه سيستمي موافق هستند، بر اين باورن كه شناخت يك پديده از طريق تفكيك آن به مولفه هاي اصلي و مبنايي، غير ممكن مي باشد.
در مقابل آنها اين اعتقاد را دارند كه براي درك كل پديده، به يك چشم انداز و ديدگاه جهاني نياز وجود دارد.
توسعه نظريه سيستم ها
نظريه سيستم ها ريشه در علوم بيولوژيكي دارد، چرا كه برخي از موسسان مفاهيم اصلي اين روش، از قبيل لادويق برتلنفي و هومبرتو ماتورانا ، زيست شناس بوده اند.
از مهمترين ديدگاه هاي آنها در مورد نظريه سيستم ها، عبارت از درنظر گرفتن فرد يا گروه به عنوان اكوسيستم آن با بخش هاي متحرك و موثري است كه بر روي آنها تاثير گذار است.
به منظور بررسي و توضيح الگوهاي رفتاري، اصول مربوط به نظريه سيستم ها بر روي رشته روان شناسي اعمال شده است.
برخي از افراد كه در اين رهيافت پيشرو بودند شامل گرگوري بتسون، موراي بائون، آناتول رپوپورت، دبيليو روز آشبي و مارگارت ميد مي باشند.
معنا درماني
نحوه برخورد با همسر درونگرا
رفتار گرايي
مفاهيم مربوط به نظريه سيستم ها
يك سيستم از طريق بخشي از گروه هاي مشخص مي شود كه در كل منسجم، با هم ارتباط دارند.
سيستم ها داراي مرزهاي مشخصي هستند كه آنها را از مولفه هاي خارجي تفكيك مي كند و بين نهاده ها تمايز قائل مي شود، و يا عواملي مي باشد كه بر روي سيستم، خروجي ها و يا تاثيرات و توليدات سيستم تاثير مي گذارد.
همچنين سيستم ها مي توانند يك چرخه بازخوردي داشته باشند كه در زماني صورت مي گيرد كه خروجي هاي سيستم به نهاده ها تبديل مي شوند و يك چرخه را ايجاد مي كنند.
تغييرات موجود در مولفه هاي سيستم بر روي ساير مولفه ها و همچنين وجود كلي تاثير گذار است. اين پويايي ها منجر به قابل پيش بيني شدن مواردي مي شود كه در زمان تجربه شدن تغييرات شناخته شده در يك سيستم مي تواند اتفاق بيافتد.
نظريه سيستم در زمينه روان شناسي اعمال شده است و به صورت روان شناسي سيستمي شناخته مي شود.
افرادي كه روان شناسي را از ديدگاه نظريه سيستمي مشاهده مي كنند، افراد را به صورت عواملي كه در سيستم ها و يا گروه هاي خودشان به دنبال دست يابي به تعادل هستند، در نظر مي گيرند.
به منظور ايجاد سيستمي كه براي تمامي اعضا كاربرد داشته باشد، بايد انتظارات، نيازها، تمايلات و رفتارهاي تمامي افراد در نظر گرفته شوند.
در زمان ايجاد مشكلات، اين عوامل به جاي ايجاد ناكارايي، در قالب اقدامات منظم قرار مي گيرند.
نظريه سيستم ها و درمان سيستم هاي خانوادگي
در اواخر دهه ۱۹۶۰، دكتر ماري بودن تفكر سيستم را در واحد هاي خانوادگي مورد استفاده قرار داد و نظريه سيستم هاي خانوادگي را معرفي كرد.
اين نظريه خانواده را به عنوان يك واحد عاطفي در نظر مي گيرد و فرض مي كند كه شناخت افراد به صورت مجزا، امكان ناپذير است.
در مقابل، بوئن اين نظريه خود را مطرح كرد كه افراد بايد به عنوان بخشي از خانواده اصلي شان در نظر گرفته شوند.
در دوره هاي بعدي مفهوم بوئن به يك روش درماني كارا و داراي محبوبيت گسترده اي تبديل شد كه به عنوان روش درمان سيستم هاي خانوادگي معروف شد.
در روش درماني سيستم هاي خانوادگي، روابط، الگوها، ارتباطات و رفتارهاي خانوادگي ، در طول دوره درماني و بعد از آن مورد بررسي و ارزيابي قرار مي گيرند و باعث مي شود كه درمانگر و ديگر اعضاي خانواده نحوه تاثير اين رفتار هاي خاص را بر روي خانواده مشاهده كنند.
اعضاي خانواده با تشخيص دادن و شناختن اين رفتارها مي توانند رفتارهاي جديدي را ياد بگيرند كه براي خودشان و ساير اعضاي خانواده مفيد مي باشد.