روش درماني مختصر و متمركز بر راه حل

روش درماني مختصر و متمركز بر راه حل (SFBT)، بر روي وضعيت ها و اهداف فعلي و آينده فرد متمركز مي شود و به تجربيات گذشته توجه نمي كند.

در اين رهيافت درماني متمايل به هدف، علائم و مشكلاتي كه منجر به مراجعه فرد به درمان شده است، به عنوان هدف درماني در نظر گرفته نمي شود.

در مقابل، درمانگر داراي صلاحيت مناسب، افراد درمانجو را ترغيب مي كند تا وضعيت آينده را متصوّر شوند و در تصميم گيري در رابطه با مهارت ها، منابع و توانايي هاي مورد نياز براي دست يابي موفق به اين ديدگاه ها، از شخص درمانجو حمايت كنند.
تاريخچه و توسعه SFBT

نياز به يك رهيافت جايگزين درماني، در زماني شناخته شد كه متخصصان سلامت روان شروع به مشاهده مقدار انرژي، زمان، پول و منابع صرف شدن در بحث ها و تحليل مربوط به چالش هاي ايجاد شده در طول فرآيند درماني كردند، در حالي كه اين مشكلات در مراحل ابتدايي مراجعه فرد به درمان، داراي تاثيرات منفي بوده است.

استو د شاذر و اينسو كيم برگ در مركز خانواده درماني مختصر در ميلواكي، همراه با تيم خودشان، در اوايل دهه ۱۹۸۰ و در نتيجه مشاهدات خودشان، درمان مختصر متمركز بر راه حل را توسعه دادند.

هدف از SFBT توسعه راه حل هاي واقعي در سريع ترين زمان ممكن، به جاي نگه داشتن افراد در دوره هاي زماني طولاني مدت، مي باشد تا افراد درمانجو به يك بهبود و درمان پايدار و ماندگار دست يابند.

SFBT بعد از گذشته تقريبا سه دهه، به يك روش درماني سريع و موثري در دنياي امروزي تبديل شده است و به منظور تامين نياز هاي شخص درمانجو، به رشد و تغيير ادامه مي دهد.

در حال حاظر، درمانگران موجود در ايالات متحده، كاناد، آمريكاي جنوبي، آسيا و اروپا در اين رهيافت آموزش ديده اند.

اصول مربوط به درمان متمركز بر راه حل، در محيط هاي مختلفي مورد استفاده قرار مي گيرد كه شامل مدارس، محل هاي كار و ديگر مجموعه هايي مي باشد كه افراد علاقه زيادي را براي دست يابي به اهداف و بهبود رابطه هاي ميان فردي دارند.

SFBT به چه نحوي كار مي كند؟

هدف از SFBT كمك به افرادي است كه مشكلاتي را تجربه كرده اند، تا اين افراد ابزارهايي را پيدا كنند كه مي تواند براي مديريت علائم و مقابله با چالش ها، به صورت سريع مورد استفاده قرار بگيرد؛

اين رهيافت درماني بر مبناي اين باور قرار دارد كه هر چند ممكن است افراد مهارت كافي براي تغيير زندگي شان را داشته باشند، ولي اغلب آنها به شناسايي و توسعه مهارت هاي خودشان نيازمند هستند.

به همين ترتيب، SFBT بيان مي كند كه افراد در حال حاضر، برخي از سطوح تغييرات مورد نياز براي زندگي شان را مي شناسند، و درمانگران SFBT تلاش مي كنند تا به كمك به افراد درمانجو، باعث شوند كه آنها در طول دوره درمان، اهداف خودشان را مشخص كنند.

درمانگران SFBT افراد درمانجو را ترغيب مي كنند تا آينده مورد دلخواه خودشان را تصور كنند و به صورت مشاركتي، تلاش كنند تا اقدامات مفيدي را براي دست يابي به اين اهداف انجام دهند .

درمانگران به طور ويژه اي مي توانند به افراد درمانجو كمك كنند تا زماني از زندگي، كه مشكلات و خسارت كمتري را تجربه مي كنند و يا اين مشكلات قابل مديريت تر مي باشند، را شناسايي كنند و عوامل متفاوت يا راه حل هاي احتمالي كه در گذشته وجود داشته است را مورد ارزيابي قرار دهند.

اين روش درماني شامل توسعه اوليه ديدگاه فرد نسبت به آينده و تصميم گيري در مورد نحوه افزايش و تقويت مهارت هاي دروني براي دست يابي به پيامد هاي مورد نظر مي باشد.

درمانگراني كه روش SFBT را اجرا مي كنند، تلاش دارند تا از طريق فرآيند مربوط به تشخيص موارد مناسب، به افراد درمانجو كمك كنند تا اين استراتژي ها را در بهترين حالت ممكن اجرا كنند و آنها را ترغيب مي كنند تا از موفقيت خودشان قدر داني و تجليل به عمل بياورند.

علاوه بر آن، درمانگران SFBT در زماني كه افراد درمانجو با رهيافت هاي حل مشكل جديد آزمايش مي شوند، از اين افراد حمايت مي كنند.
روان پزشكي متمركز بر روح
تجربه بدني (SE)
رهيافت انرژي هاي اصلي
تكنيك هاي مورد استفاده در SFBT

در SFBT، مشاوران به منظور راهنمايي دوره، سوالات خاصي را مي پرسند. براي مثال، سوالات كنار آمدن، مي تواند براي نشان دادن انعطاف افراد درمانجو و توانايي آنها براي مقابله با چالش هاي موجود در زندگي شان مناسب باشد.

يك مثال در اين رابطه مي تواند عبارت از اين باشد كه “در مقابله با چنين مشكلاتي، چگونه خودتان را مديريت مي كنيد تا بتوانيد وظايف روزانه تان را به صورت كامل انجام دهيد؟” اين امر مي تواند توانايي افراد را براي مقابله با مشكلات و موانع نشان دهد.

سوالات شگفت انگيز و تعجب آور به افراد كمك مي كند تا درمورد آينده اي كه بدون مشكل مي باشد، خيال بافي كنند.

در اصل، اين قبيل از سوالات به افراد درمانجو اجازه مي دهد تا بيان كنند كه در شرايطي كه مشكل فعلي شان وجود نداشته باشد، نحوه ديدگاه آنها چگونه تغيير مي كند و اين امر مي تواند به آنها كمك كند تا مراحل كوچك و عملي را شناسايي كنند كه مي تواند در يك زمان سريع به درمان منتهي شود.

براي مثال، شخص درمانجو مي تواند حس راحتي خود با اعضاي خانواده را توضيح دهد و باور داشته باشد كه اين راحتي، فقط در زماني كه مشكل فعلي وجود نداشته باشد، ايجاد مي شود.

تجسّم كردن سناريويي كه در آن مشكل فعلي وجود ندارد، مي تواند امكان پذير بودن تغييرات رفتاري را به افراد متذكر شود و به آنها اجازه دهد موارد لازم براي ايجاد تغيير در زندگي شان را اجرا كنند.

سوالاتقياسي، به منظور بررسي وضعيت فعلي، پيشرفت و نحوه ديدگاه ساير افراد به فرد درمانجو، از يك مقياس ۰ تا ۱۰ استفاده مي كند.

در اغلب موارد، اين قبيل از سوالات زماني مورد استفاده قرار مي گيرند كه زمان كافي براي بررسي سوالات تعجب آور وجو نداشته باشد و اين سوالات مي تواند به درمانگر كمك كند نسبت به اميدواري، انگيزه و اعتماد افراد درمانجو، يك شناختي را به دست بياورد.

علاوه بر آن، افرادي كه در بيان كردن تجربيات خودشان مشكل دارند، در استفاده از اين رهيافت با چالش هاي كمتري مواجه هستند.
مشكلات درمان شده با استفاده از SFBT

تا به حال روش SFBT به طور موفقيت آميزي در فرد درماني و در قالب خانواده ها و زوجين مورد استفاده قرار گرفته است.

هدف اوليه اين رهيافت درماني كمك به افراد درمانجو براي پيدا كردن راه حل هايي براي چالش هاي موجود بوده است، و امروزه براي شناسايي مشكلات موجود در ساير حوزه هاي زندگي، از قبيل دوران مدرسه و موقعيت هاي كاري، بكار گرفته مي شود.

افراد موجود در فرهنگ ها، پس زمينه ها و گروه هاي سني مختلف، در نتيجه استفاده از اين رهيافت درماني به بهبود دست يافته اند.

SFBT مي تواند براي درمان طيف وسيعي از مشكلات به كار گرفته شود. در اغلب موارد، اين رهيافت درماني براي شناسايي چالش هايي استفاده مي شود كه شخص درمانجو نسبت به راه حل هاي ممكن آگاهي دارد.

در SFBT، شخص درمانجو به عنوان “كارشناسِ” نگراني هاي موجود در نظر گرفته مي شود و درمانگر افراد درمانجو را ترغيب مي كند تا در مورد راه حل هاي خودشان يا تغييراتي كه مي خواهند انجام دهند، خيال بافي كنند، و براي حل مشكلات و دست يابي به اهداف، اقدامات ضروري و لازم را انجام دهند.

به دليل اينكه اين روش درماني به جاي دلايل مربوط به مشكلات بر روي راه حل هاي مشكلات تمركز مي كند، مي تواند در درمان مشكلات موجود، كارايي بيشتري را نسبت به روش هاي ديگر داشته باشد.

مطالعات صورت گرفته نشانگر اين است كه SFBT مي تواند يك اقدام درماني مناسب در مورد جواناني باشد كه نگراني هاي رفتاري – شناختي / نگراني هاي مربوط به مدرسه را تجربه مي كنند.

همچنين اثبات شده است كه اين رهيافت در خانواده درماني و مشاوره به زوجين كاربرد دارد. در اغلب موارد، اين روش به همراه ساير رهيافت هاي درماني مورد استفاده قرار مي گيرد.

ممكن است براي افرادي كه مشكلات سلامت رواني شديدي را تجربه مي كنند، استفاده از SFBT توصيه نشود.