گوش سپردن واقعي به همسرتان دشوار است. واكنش راحت تر اين است كه فاصله بگيريد و توجه نكنيد، پاسختان را تكرار كنيد ، علايم خطر را از حرفهاي او حذف كنيد، شواهدي به نفع عقيده ي خودتان جمع آوري كنيد، قضاوت كنيد و غيره.
اما گوش كردن مهم ترين مهارت ارتباطي است كه باعث صميميت مي شود و آن را حفظ مي كند. وقتي خوب گوش كنيد، احساس همسرتان را بهتر درك مي كنيد، با او هماهنگ تر مي شويد، از ارتباطتان بيشتر لذت مي بريد و بدون ذهن خواني دليل هر حرف يا عمل همسرتان را مي فهميد.
گوش كردن در واقع تعهد و تعريف و تمجيد است. گوش كردن تعهدي به درك و همدلي، كنار گذاشتتن علايق و نيازها و پيشداوري ها ، و در نظر گرفتن ارتباطتان از ديد همسرتان است. گوش كردن تمجيد از همسرتان است چون مي گويد: « من به تو اهميت مي دهم. مي خواهم بدانم چه فكر و احساس نيازي داري.»
گوش كردن فقط ساكت ماندن در حالي كه همسرتان صحبت مي كند، نيست. گوش كردن واقعي با نيت شما مشخص مي شود. اگر نيت شما اين باشد كه درك كنيد، لذت ببريد، بياموزيد يا به همسرتان كمك كنيد، در اين صورت به راستي در حال گوش كردن هستيد.
براي بيشتر زوجها، گوش كردن واقعي و موثر به ندرت شكل مي گيرد كه با گوش كردن همراه مي شوند. وقتي توصيف هاي زير را مي خوانيد، موانعي را كه مي توانيد به ياد بياوريد كه براي اجتناب از گوش دادن به همسرتان يا هر فرد ديگري چه مي كنيد.
موانع در مسير گوش كردن
ذهن خواني: وقتي شما به آنچه در واقع همسرتان مي گويد توجه نكنيد يا بدگمان باشيد و در عوض خودتان سعي كنيد برداشتي از آنچه منظور او است در نظر بگيريد، در حال ذهن خواني هستيد. ذهن خوان ها اهميت زيادي به نشانه هاي ظريفي همچون لحن صدا، حالات چهره و وضعيت بدني ميدهند. آنها مفهوم واقعي آنچه را همسرشان مي گويد به نفع فرضيه ها برداشت هاي خودشان ناديده مي گيرند.
ذهن خواني براي ارتباط صميمانه مهلك است چون موارد بديهي را ناديده مي گيرد و بر تصورات تاكيد مي كند.
مرور كردن: شما آن قدر مشغول مرور آنچه مي خواهيد بگوييد هستيد كه هرگز آنچه را همسرتان به شما مي گويد ، نمي شنويد. گاهي حتي ممكن است كل زنجيره ي گفتگو را مرور كنيد:« من حرفم را مطرح مي كنم، سپس همسرم حرفش را مي گويد، سپس من دوباره حرفم را مطرح مي كنم….»
از صافي گذراندن: از صافي گذراندن يعني اينكه شما به برخي موارد گوش كنيد كه نشان مي دهد همسرتان عصباني، ناراحت يا مضطرب است و سپس وقتي احساس كنيد حال همسرتان خوب است ، حالت بغرنج او و اين مساله را كه از شما توقع نمي رود به هيچ يك از مشكلات احساس اش واكنش نشان دهيد، ناديده بگيريد.
قضاوت كردن: قضاوت كردن يعني اينكه به دليل برخي قضاوت هاي منفي به همسرتان گوش ندهيد، يا اينكه تنها با اين هدف به او گوش دهيد كه او را سرزنش كنيد و به او برچسب هاي منفي بزنيد. اگرتصورتان اين باشد كه همسرتان احمق ، كوته بين يا ديوانه است، به او گوش نمي دهيد. يا فقط براي جمع آوري شواهدي جهت احمق بودن و كوته بيني همسرتان به او گوش مي دهيد.
خيالبافي: حواس هر كسي پرت مي شود. وقتي شما سال هاي زيادي با كسي زندگي كرده ايد، خيلي ساده است كه به او گوش ندهيد و به سوي تخيلات خودتان برويد . اگر توجه به همسرتان خيلي دشوار است، چه بسا علامت خطري باشد كه از ارتباط با موضوعاتي خاص اجتناب مي كنيد.
توصيه كردن: همسرتان حرفش را تمام نكرده است كه ميان حرف او مي پريد و مي خواهيد توصيه تان را مطرح كنيد. جستجوي شما براي راه حلدرست و اصرارتان كه مشكلي را بر طرف كنيد ، باعث مي شود به نياز واقعي همسرتان توجه نكنيد.
موافقت كردن: شما خيلي سريع موافقت مي كنيد. به محض اينكه همسرتان شك ، عصبانيت يا نگراني اش را ابراز مي كند، وسط حرفش مي پريد:« آره … حق با توست…. مي دانم ….. متاسفم… خودم درستش مي كنم.» شما آن قدر سعي داريد خوب، حمايتي و توافقي جلوه كنيد كه به همسرتان زمان كافي نمي دهيد تا تمام افكارش را بيان كند.
گوش كردن فعال چيست؟
كافي نيست كه فقط دهانتان را ببنديد و گوش هايتان را باز كنيد. مغزتان نيز بايد فعالانه در فرايند گوش كردن مشاركت كند. در واقع چيزي به عنوان شنونده ي منفعل وجود ندارد. گفتگو مسيري دو طرفه و فرايندي مشترك است، حتي وقتي تنها يك طرفه همه ي حرف ها مي زند. براي گوش كردن فعال بايد شرح و بسط دهيد، شفاف سازي كنيد و بازخورد بدهيد.
شرح و بسط دادن
هر وقت همسرتان مطلب جديدي به شما مي گويد، شما بايد با كلمات خودتان آنچه را تصور مي كنيد او گفته است، بيان كنيد. اين مهم ترين بخش خوب گوش كردن است. شما مي توانيد تفسيرتان را با عباراتي اين چنيني شروع كنيد:« درك من از حرف هاي تو اين است كه … به عبارت ديگر، …. اجازه بده اصل مطلب را بگويم… خوب ، پس تو احساس مي كني كه … اگر منظورت را به درستي درك كرده باشم … منظورت اين است كه … تو داري مي گويي كه ….»
اگر پيوسته شرح و بسط بدهيد ، موارد زيرا را به دست خواهيد آورد:
از بيشتر موانع گوش كردن جلوگيري مي كنيد.
در جا فرضيه ها و بدفهمي ها را اصلاح مي كنيد.
هديه اي گرانبها همچون شنيده شدن و مورد تاييد قرار گرفتن به همسرتان مي دهيد.
احساسات خشمگينانه را كاهش مي دهيد.
به خودتان كمك مي كنيد آنچه را گفته شده است، به ياد بياوريد.